Boordcomputers zijn haast niet meer weg te denken voor zeezeilers. Ze zijn een goede aanvulling op de “ouderwetse” navigatie als de navigator maar weet wat de beperkingen en risico’s zijn en daar rekening mee houdt bij het gebruik ervan. Veel watersporters kennen de beperkingen niet. Soms lijkt het wel dat juist daardoor er meer ongelukken ontstaan omdat apparatuur verkeerd wordt geïnterpreteerd, dan dat al die moderne apparatuur daadwerkelijk ongelukken voorkomt. Toch ben ik er een groot voorstander van om techniek op een verstandige manier aan boord te gebruiken.
Beperkingen elektronische zeekaarten
Hoe snel de techniek zich ook ontwikkelt, het zal een goede navigator met een gezond verstand nooit voor 100% kunnen vervangen. Hieronder een aantal belangrijke beperkingen en risico’s die waarschijnlijk altijd van toepassing zullen blijven:
- Elektriciteit en (zee-) water zullen nooit goed samengaan.
- Stroom aan boord zal altijd beperkt beschikbaar blijven.
- GPS signalen kunnen verstoord raken of tijdelijk wegvallen.
- De schermen/displays zullen nooit zo groot worden als een papieren zeekaart, waardoor het overzicht altijd minder zal blijven.
- Een van de belangrijkste risico’s van kaartplotters en elektronische zeekaarten is dat het mogelijk is om in te zoomen, ook als de detailkaart met de juiste schaal ontbreekt. Soms zijn er overzichtskaarten, maar geen detailkaarten geïnstalleerd. Daardoor worden belangrijke details bij inzoomen niet weergegeven, zonder dat men het in de gaten heeft.
- Het tegenovergestelde is ook erg gevaarlijk. Omdat schermen vaak klein zijn, is de neiging groot om uit te zoomen om wat meer overzicht te krijgen. Maar als u uitzoomt, vallen details weg, soms ook dieptecijfers van bijvoorbeeld een klein ondiep stukje water.
- Digitale data wordt vaak zo nauwkeurig gepresenteerd, dat je bijna zou denken dat het de realiteit is. De positie van het schip die bijvoorbeeld constant wordt geprojecteerd op de elektronische kaart, geeft een misplaatst gevoel van veiligheid. Daardoor wordt al snel de ouderwetse navigatie verslonst wat tot ongelukken kan leiden als de apparatuur uitvalt. Bovendien worden grotere risico’s genomen door deze schijnveiligheid. Zo heb ik bijvoorbeeld een aantal keer meegemaakt dat zeilers meer vertrouwen hadden in de positie op de elektronische kaartplotter om in de geul te blijven, dan gewoon tussen de boeien te sturen. Hetzelfde principe heb ik gezien toen ik in een niet betonde geul tussen de zandbanken voor Zeeland voer. De GPS kaartplotter gaf aan dat we op een zandbank voeren, maar het was duidelijk aan de brekers te zien dat de zandbanken verplaatst waren en dat wij veilig in diep water voeren. In beide gevallen was het beter om gewoon rond te kijken naar de tonnen en het water en gebruik te maken van de dieptemeter, in plaats van de elektronische zeekaart en daar volledig op te vertrouwen. In deze gevallen was de digitale kaart anders dan de realiteit, ook al waren de kaarten recent ge-update. Houdt u er rekening mee dat er altijd behoorlijk wat tijd zit, tussen een wijziging in de werkelijkheid en de wijziging in de kaart, ongeacht hoe vaak er updates (BAZ’s) uitkomen. Bedenkt u namelijk maar dat het weken of maanden kan duren voordat de hydrografische dienst (of een ander schip) ziet en meldt dat b.v. een zandbank of boei is verschoven en dat verwerkt kan worden in een update (BAZ).
- Vaak is de automatisch berekende route niet de meest veilige of efficiente. Bijvoorbeeld: plotters houden niet voldoende rekening met vrij blijven van gevaarlijke rotsen. De COG is vaak minder effectief dan een rechte koers door het water (BKW).
Navigatiesoftware
Ga voor de onderstaande oefeningen naar www.navionics.com en open de Chart Viewer of installeer de App op uw tablet of smartphone: www.navionics.com/fin/apps/navionics-boating. Zet de unites op Nm, diepgang op 2 meter, kruissnelheid op 5 knopen, brandstofverbruik op 4 liter per uur.
Bekijk de PowerPoints
Om de powerpoint's te bekijken moet u eerst even inloggen. Heeft u nog geen account? Dan kunt u zich daarvoor aanmelden.
